Dyrektywa EAA a procedury dostępności
Dostępność to nie tylko odpowiednio przygotowana strona internetowa czy kontrast lub wielkość przycisków. Widzimy, że bardzo często prawdziwym sprawdzianem są procedury. Codzienne, powtarzalne działania, które pokazują, czy organizacja traktuje dostępność systemowo. Nasze Centrum Dostępności od lat wspiera wdrażanie rozwiązań, które są zgodne z prawem, efektywne i gotowe na zmiany, jakie przynosi właśnie tytułowa Dyrektywa EAA.
Dlaczego więc procedury są tak ważne, zwłaszcza w kontekście Dyrektywy EAA?
Czym właściwie jest procedura w kontekście dostępności? To precyzyjny i jasno określony sposób postępowania, który powinien być przestrzegany podczas wykonywania określonych czynności.
Warto zaznaczyć, że choć ustawa o zapewnianiu dostępności nie zawsze wprost narzuca obowiązek posiadania konkretnej procedury, to jej stworzenie jest absolutnie kluczowe dla skutecznego wdrażania dostępności w praktyce.
Kluczowe obszary dla procedur dostępności – gdzie warto działać?
Mimo różnic między organizacjami, są wspólne obszary, w których jasne zasady dostępności są absolutnie niezbędne.
- Obsługa osób ze szczególnymi potrzebami
To jedna z najważniejszych procedur, która jest coraz częściej wdrażana. Powinna opisywać zasady kontaktu i wsparcia dla klientów i klientek z różnymi rodzajami niepełnosprawności, obejmując aspekty architektoniczne, informacyjno-komunikacyjne i cyfrowe. Warto zawrzeć w niej informacje o możliwości skorzystania z tłumacza języka migowego (PJM) czy dostępu alternatywnego. Można również opisać zasady postępowania przy podpisywaniu dokumentów przez osoby z niepełnosprawnością ruchową lub wzrokową.
- Ewakuacja osób ze szczególnymi potrzebami
To bezwzględny obowiązek i kluczowy element bezpieczeństwa. Procedura ewakuacji (często część instrukcji bezpieczeństwa pożarowego) musi jasno określać, jak ewakuować osoby z różnymi ograniczeniami, wskazując lokalizację sprzętu ewakuacyjnego (np. krzeseł ewakuacyjnych) oraz bezpieczne drogi ewakuacyjne.
- Obsługa wniosków i żądań o zapewnienie dostępności
Ustawa precyzuje proces składania wniosków o dostępność architektoniczną i informacyjno-komunikacyjną oraz żądań o dostępność cyfrową. Ta procedura powinna jasno określać, kto może złożyć taki wniosek/żądanie, co powinno się w nim znaleźć, jaki jest termin realizacji oraz tryb odwoławczy, a nawet możliwość wniesienia skargi. Ważne jest, aby do procedury dołączyć formularz wniosku, który powinien być dostępny również cyfrowo.
- Dostępny proces zatrudniania
Ten obszar, choć niezwykle istotny, rzadko pojawia się jako odrębna procedura. Aspekty dostępności powinny być włączone w istniejące regulaminy naboru na wolne stanowiska. Chodzi o zapewnienie wsparcia dla kandydatów i kandydatek ze szczególnymi potrzebami na każdym etapie rekrutacji – od ogłoszenia (gdzie powinna znaleźć się informacja o możliwości zgłoszenia potrzeb) po przebieg rozmów kwalifikacyjnych. Pomoże to uniknąć błędów i potencjalnej dyskryminacji.
- Wsparcie dla osób studenckich z niepełnosprawnościami
Uczelnie często posiadają szczegółowe procedury wsparcia. Powinny one obejmować każdy etap studiów – od rekrutacji po bieżące wsparcie, uwzględniając udogodnienia
i kanały komunikacji z biurami wsparcia studentów z niepełnosprawnościami.
Dlaczego warto działać już teraz?
Dostępność przestaje być czymś „dla niektórych”, „czymś miłym, ale nie koniecznym”, a staje się standardem, który będzie sprawdzany, egzekwowany i wymagany zarówno przez klientów, jak i regulatorów rynku
Jak więc stworzyć skuteczne procedury?
Po pierwsze.
Nigdy nie należy stosować gotowych procedur metodą „kopiuj-wklej”. Każda procedura powinna być precyzyjnie dopasowana do specyfiki organizacji, jej struktury oraz potrzeb klientów.
Po drugie.
Warto używać prostego i zrozumiałego języka, unikając specjalistycznego żargonu. Procedura musi być czytelna i użyteczna dla każdego, kto z niej korzysta.
Po trzecie.
Tworząc procedurę, należy przeanalizować cały proces – od początku do końca. Taki kompleksowy przegląd pozwala zidentyfikować potencjalne problemy i zawczasu zaplanować usprawnienia.
Po czwarte.
Jeżeli procedura zawiera odniesienia do Deklaracji Dostępności, trzeba zadbać o ich spójność oraz regularną aktualizację.
Po piąte.
W proces tworzenia procedur warto włączyć ekspertów i ekspertki ds. dostępności, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz osoby ze szczególnymi potrzebami. Ich wiedza i doświadczenie mają ogromne znaczenie dla jakości końcowego dokumentu.
Chcesz pogłębić swoją wiedzę i stworzyć własne, efektywne procedury?
W SENSE consulting wiemy, jak ważne są konkretne i praktyczne rozwiązania. Zapraszamy na nasze specjalistyczne szkolenia, gdzie pod okiem doświadczonych trenerów poznasz praktyczne aspekty tworzenia i wdrażania procedur dostępności.
Pamiętaj: Dostępność to nie tylko wymóg prawny Dyrektywy EAA, to przede wszystkim budowanie włączającego i przyjaznego środowiska dla wszystkich. Twoje procedury są w tym kluczowe!
Zgłoś swoją firmę do projektu: I-D-EAA Academy. Dyrektywa EAA w praktyce
Projekt „I-D-EAA Academy. Dyrektywa EAA w praktyce” oferuje kompleksowe wsparcie, które ma na celu podniesienie świadomości oraz kompetencji przedsiębiorców i ich pracowników w zakresie dostępności, projektowania uniwersalnego oraz przepisów wynikających z Dyrektywy EAA.
Agata Spała-Zakrzewska
Agata to ekspertka w zakresie zatrudniania osób z niepełnosprawnościami i wdrażania dostępnych usług. Specjalizuje się w tworzeniu programów zatrudnienia, dostosowywaniu stanowisk pracy oraz optymalizacji wpłat do PFRON. Prowadzi szkolenia dla firm, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych z zakresu dostępności usług i obsługi klienta z niepełnosprawnościami. Autorka artykułów, laureatka nagrody „Lady D.”, współpracuje z wieloma firmami i instytucjami publicznymi, a także występuje na konferencjach z zakresu HR i CSR.
