Zaangażuj w proces projektowania, testowania, wdrażania usług i produktów osoby ze szczególnymi potrzebami.
Użytkownicy jako źródło wiedzy o dostępności
Już za chwilę wiele firm wdroży przepisy Dyrektywy o dostępności produktów i usług (EAA) i wiele z nich zainwestuje w narzędzia do oceny zgodności dostępności, np. cyfrowej.
Dlaczego doświadczenia użytkownika są tak ważne?
Warto pamiętać jednak o tym, że jednym z najbardziej cennych w zakresie potwierdzenia zgodności są doświadczenia użytkownika — czyli odpowiedź na pytanie, czy usługa lub produkt spełnia realną użyteczność dla osób z różnymi potrzebami.
Jeśli korzystamy z automatycznych narzędzi testujących, np. dostępność cyfrową strony internetowej, to owszem — pomogą wykryć błędy w kodzie, brak kontrastu czy nieopisane grafiki.
Ale nie powiedzą nam, czy użytkownik poruszający się przy pomocy klawiatury dotrze do formularza kontaktowego bez frustracji. Nie pokażą, czy osoba niewidoma intuicyjnie poruszy się po aplikacji mobilnej. Nie wskażą, że ktoś np. z zaburzeniami poznawczymi gubi się w procesie zakupowym.
Osoby z realnym doświadczeniem życia z niepełnosprawnością, ze szczególnymi potrzebami potrafią wskazać te „niewidzialne bariery”.

Zaproś „do stołu dostępności” użytkowników z różnymi potrzebami.
Dialog z użytkownikami ze szczególnymi potrzebami pozwala lepiej zrozumieć różnorodność odbiorców i zyskać unikalny wgląd w ich codzienne wyzwania. Firmy, które potraktują dostępność jako jeden z priorytetów rozwoju, nie tylko unikają ryzyka niezgodności z prawem, ale przede wszystkim tworzą lepsze produkty – bardziej przyjazne, intuicyjne i sprawiedliwe.
Jak zaangażować osoby z niepełnosprawnościami w proces tworzenia dostępnych produktów?
Poniżej znajdziesz wskazówki, jak możesz pozyskać ich cenną perspektywę i budować rozwiązania dostępne dla wszystkich.
- Stwórz przestrzeń do wymiany doświadczeń.
Zaproś osoby niewidome, niesłyszące, z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną czy neuroatypowe. Im większa różnorodność, tym pełniejszy obraz dostępności Twojego rozwiązania.
- Zorganizuj testy użyteczności z udziałem osób z niepełnosprawnościami.
Przeprowadź warsztaty lub indywidualne sesje testowania i obserwuj, jak użytkownicy korzystają z produktu. Zapewnij im bezpieczne warunki oraz możliwość wyrażenia opinii.
- Współpracuj z organizacjami reprezentującymi osoby z niepełnosprawnościami.
Partnerstwo z NGO, fundacjami lub grupami rzeczniczymi pomoże dotrzeć do testerów i lepiej zaplanować komunikację oraz rekrutację.
- Zadbaj o wynagrodzenie i szacunek.
Osoby angażujące się w testy wkładają swoją energię, czas i wiedzę. Traktuj je jak ekspertów i zapłać za ich udział w projektach.
- Wprowadź mechanizm zbierania opinii na każdym etapie projektu.
Daj możliwość komentowania prototypów, testowania nowych funkcji, a nawet samej koncepcji produktu. Nie czekaj z pytaniem o dostępność do końcowego etapu wdrażania.
Korzyści ze współpracy z osobami ze szczególnymi potrzebami
- Wiarygodna walidacja dostępności. Masz pewność, że Twój produkt nie tylko spełnia normy formalne, ale jest naprawdę funkcjonalny i przyjazny dla odbiorców.
- Lepsze doświadczenie dla wszystkich użytkowników. Rozwiązania zaprojektowane z myślą o dostępności (np. większe przyciski, napisy, uproszczone formularze) poprawiają komfort korzystania również dla osób bez niepełnosprawności.
- Zmniejszenie ryzyka prawnego i finansowego. Wczesne wychwycenie błędów dostępności to niższe koszty niż późniejsze odszkodowania czy przymusowe zmiany.
- Wzrost innowacyjności i rozwój kultury organizacyjnej. Kontakt z różnorodnymi perspektywami otwiera zespoły projektowe na nowe pomysły i podejścia.
Wdrożenie EAA to nie tylko obowiązek – to szansa. To zaproszenie do projektowania świata bardziej sprawiedliwego, nie tylko na papierze, ale w realnych działaniach. Firmy, które z niej skorzystają, nie tylko spełnią wymogi prawa – staną się liderami przyszłości.
Zgłoś swoją firmę do projektu: I-D-EAA Academy. Dyrektywa EAA w praktyce
Projekt „I-D-EAA Academy. Dyrektywa EAA w praktyce” oferuje kompleksowe wsparcie, które ma na celu podniesienie świadomości oraz kompetencji przedsiębiorców i ich pracowników w zakresie dostępności, projektowania uniwersalnego oraz przepisów wynikających z Dyrektywy EAA.

Agata Spała-Zakrzewska
Agata to ekspertka w zakresie zatrudniania osób z niepełnosprawnościami i wdrażania dostępnych usług. Specjalizuje się w tworzeniu programów zatrudnienia, dostosowywaniu stanowisk pracy oraz optymalizacji wpłat do PFRON. Prowadzi szkolenia dla firm, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych z zakresu dostępności usług i obsługi klienta z niepełnosprawnościami. Autorka artykułów, laureatka nagrody „Lady D.”, współpracuje z wieloma firmami i instytucjami publicznymi, a także występuje na konferencjach z zakresu HR i CSR.